Wyłącznik schodowy. Schemat, instalacja, zasada działania
Oświetlenie klatki schodowej to temat, który poruszaliśmy na bloku już wielokrotnie. Pora zająć się tzw. schodowym włącznikiem światła, czyli włącznikiem dwukierunkowym. To popularne rozwiązanie umożliwia sterowanie jednym światłem za pomocą dwóch wyłączników. Jak podłączyć włącznik schodowy i czy rzeczywiście jest jedyną opcją na oświetlenie schodów?
Najważniejsze zasady oświetlenia schodów
Klatka schodowa to pomieszczenie, którego nie znajdziemy we wszystkich domach, choć zapewne większość budynków posiada co najmniej kilka stopni. Jeśli posiadasz piętrowy dom lub piwnicę, zapewne wiesz, jak ważne jest prawidłowe oświetlenie schodów. Istnieje kilka ważnych zasad, o których należy pamiętać aranżując tę część wnętrza. Jak dobrze oświetlić schody by były bezpieczne i funkcjonalne?
- Zadbaj o to, by lampy dobrze oświetlały całą klatkę schodową.
- Dobierz oprawy o odpowiednich parametrach, niezależnie czy będą to lampy wiszące, czy kinkiety na klatkę schodową.
- Warto by światło na schodach miało możliwość włączenia i wyłączenia zarówno na górze, jak i na dole schodów.
- Oświetlenie schodów nie powinno być mocniejsze niż w sąsiadujących pomieszczeniach.
- Lampy zawieś w takim miejscu, by dobrze oświetlały całe schody, a jednocześnie możliwa była bezpieczna i łatwa zmiana żarówki.
Co to jest włącznik dwukierunkowy i czym różni się od standardowego?
Oświetleniem na klatce schodowej najczęściej steruje się dwukierunkowym wyłącznikiem zasilania. To rodzaj aktywnego przełącznika, który może obsługiwać dwukierunkowy przepływ prądu gdy jest włączony i dwukierunkowe blokowanie napięcia po wyłączeniu. Włączniki dwukierunkowe stosuje się zawsze w parach, do sterowania danym źródłem światła. Przełączenie jednego z pary powoduje zmianę stanu obwodu (otwarty/zamknięty) na stan przeciwny w obu urządzeniach. Co istotne, za pomocą wyłącznika schodowego nie przerywa się obwodu, a jedynie wybiera się, którym przewodem do drugiego wyłącznika podany będzie potencjał elektryczny.
Choć często włącznik dwukierunkowy nazywa się włącznikiem schodowym, nie oznacza to, że urządzenia można używać wyłącznie na klatkach schodowych. Sprawdzi się on także na korytarzu – szczególnie długim, w dużym pokoju lub sali konferencyjnej, w sypialni bez lampek nocnych. Przełączniki dwukierunkowe różnią się od standardowych budową i zasadą działania. Przełączanie wielokierunkowe odbywa się za pomocą specjalnych przełączników, które posiadają dodatkowe styki.
Jak podłączyć włącznik schodowy?
Do podpięcia wyłączników schodowych potrzebne są dwie puszki w miejscach, w których zamontowane będą urządzenia. Przewody lampy powinny być podpięte do jednego z wyłączników w puszcze nr.1, stamtąd biec do drugiej puszki, w której łączyć się będą z instalacją elektryczną w budynku.
Przewód fazowy wychodzi ze źródła zasilania i łączy się z włącznikiem 2. Za pomocą dwóch przewodów urządzenie łączy się z drugim włącznikiem, który z kolei połączony jest z przewodami z lampy. Zarówno przewód ochronny jak i neutralny, łączą się za pomocą złączek w puszkach 1 i 2 w ten sposób, że są połączone ze źródłem zasilania i lampą. Przewód ochronny stanowi dodatkowo uziemienie. Domowe instalacje są bardziej rozbudowane, okablowanie nie łączy się tylko z jednym pomieszczeniem, ale tworzy sieć połączeń w całym domu.
Pojawia się jednak pytanie – jakie warunki muszą zostać spełnione, by lampa podłączona do dwóch wyłączników schodowych świeciła (w założeniu, że urządzenia podłączone są prawidłowo). Potencjał elektryczny pojawi się tylko wówczas, gdy obydwa wyłączniki będą znajdowały się na bliźniaczych pozycjach, co obrazują poniższe grafiki.
Co można podłączyć do włącznika schodowego?
Choć w poradniku jako przykład wykorzystania włączników schodowych służyła nam instalacja oświetleniowa, warto wiedzieć, że w ten sposób sterować można nie tylko lampami. W zasadzie każdym urządzeniem w domu, które podpięte jest do instalacji elektrycznej, można sterować za pomocą włączników schodowych. Oczywiście włączanie i wyłączanie światła to najpowszechniejsze zadanie wyłączników elektrycznych, ale nie jedyne. Podczas podłączania każdego urządzenia elektrycznego należy jednak pamiętać o zachowaniu zasad bezpieczeństwa i wyłączeniu zasilania na czas pracy. Jeśli nie jesteś pewien swoich umiejętności, warto poprosić o pomoc bardziej doświadczoną osobę lub wynająć elektryka, który fachowo podłączy włączniki światła.